حضرت آیت الله العظمی آقای حاج سید محمد باقر موسوی شیرازی(مدّ ظلّه) در غّره ماه رجب المرّجب1350 هجری قمری همزمان با ولادت با سعادت حضرت باقر العلوم امام محمّد باقر(علیه السلام) در شهر شیراز و در خانواده ای متدیّن و عالم پرور که در عصر خود شهره خاص و عام بود، دیده به جهان گشودند.

والد معظّم ایشان مرجع عالیقدر جهان تشیّع مرحوم آیت الله العظمی حاج سید عبدالله طاهری¹ شیرازی (قده) که از دیر باز در شمار علمای مشهور عصرو مِصر خود بودند ـ (که البته عظمت و تلاشهای بی وقفه ایشان در پاسداری از دین و مکتب از گذشته های دور در شهرهای شیراز و نجف، و اخیراً در شهر مقدس مشهد خصوصاً همزمان با مبارزات بی امان بر علیه شاه ملعون، و در وقایع پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی ـ به گونه ای که حسینیه آن فقید سعید اصلی ترین پایگاه تجمّعات و تصمیمات انقلاب اسلامی بود ـ بر کسی پوشیده نیست که در بخش فعالیتها و مبارزات سیاسی فرزند گرامیشان شرح آن به تفصیل بیان می گردد ان شاءالله)

از همان اوان کودکی با نبوغ و استعداد خاصی که در معظّم له احساس نمودند عنایت ویژه ای به ایشان داشته و در تربیت اخلاقی و علمی معظـّم له تلاش مضاعفی مبذول داشتند به طوری که از همان سالهای اول عمر خویش مراتب ویژه ای را در بین خاص و عام و بیت والد معزّزشان احراز نمودند.

در کنار کسب مراتب عالیه اخلاقی، اشتیاق سرشار به فراگیری علوم مختلف از یکسو، و هوش واستعداد و نبوغ ذاتی از سوی دیگر، موجب شد تا معظّم له در هر مرتبه از مدارج علمی، گوی سبقت را از همدوره ای های خودگرفته و همواره مورد تحسین و تمجید علمی و درسی همگان واقع گردند تا جایی که والد معظمّشان درباره ایشان می فرمودند: ((فرزندم سیّد محمّد باقر ازهمان ابتدای عمر به مرتبه عالیه اجتهاد نائل آمد)). و سایر اساتید معظّم له نیز اذعان داشتند که ایشان در بسیاری از مباحث اصولی و فقهی حتی از بسیاری از مراجع بنام زمان خویش در نجف اشرف، از دقت بیشتری برخوردار بوده، حوزه علمیه نجف اشرف به چنین فقیه ژرف اندیشی افتخار و مباهات می نموده است تا جایی که در سنین اول عمر ـ و در سن بیست سالگی ـ به رتبه عالیه اجتهاد نائل گردیده و مرتبه علمی ایشان مورد تأیید مراجع عظام تقلید وقت واقع گردید.

1- بیت معزّز آیت الله العظمی شیرازی از قدیم الایام در استان فارس و شهر شیراز با عنوان خانوادگی طاهری معروف و مشهورند.

اساتید معظم له:

معظّم له پس از گذراندن دوره های مقدماتی و سطوح مختلف، در بحث خارج فقه و اصول ـ که مقدمه وصول به مرتبه عالیه اجتهاد است ـ به اساتید محدودی اکتفا ننموده و همزمان با نظرات فقهی بزرگان و اساتید مختلفی آشنا شده و در مسیر کسب دانش و معرفت، بیش از پیش از مشعلهای فروزان فقاهت و تقوای عصر خود بهره مند گردیدند که به مُعظم ایشان اشاره میگردد:

1- والد معظّم ایشان مرحوم آیت الله العظمی حاج سید عبد الله شیرازی قدّس سرّه الشریف .

2- مرحوم آیت الله العظمی حاج شیخ عبد الحسین رشتی قدّس سرّه الشریف .

3- مرحوم آیت الله العظمی حاج سید جمال گلپایگانی قدّس سرّه الشریف .

4- مرحوم آیت الله العظمی حاج سید محمود شاهرودی قدّس سرّه الشریف .

5- مرحوم آیت الله العظمی حاج سید ابو القاسم خویی قدّس سرّه الشریف .

6-مرحوم آیت الله العظمی حاج سید ابوالحسن بجنوردی قدّس سرّه الشریف .

و اساتید و بزرگان دیگری همچون مرحوم آیت الله العظمی امام خمینی قدّس سرّه الشریف . که معظّم له گهگاهی در ابعاد مختلف علمی، دینی و اخلاقی، بهره های فراوانی را از آن بزرگواران برده، و نقش بسزایی را در تربیت علمی و اخلاقی ایشان داشتند.

چهره ای سیاسی و اجتماعی

یکی دیگر از ممّیزات معظّم له، شجاعت بی حدّ و حصر ایشان در دفاع از مکتب پربار تشیّع علوی و صیانت از حوزه های علمیه، خصوصاً علماء و طلاب آن می باشد که در هر زمان آن را از اهمّ واجبات شرعی خود فرض نموده و در این راه نیز از هرگونه سعی و تلاشی دریغ نورزیده و مشکلات و تبعات آن را به جان خریده اند.

ایشان که علاوه بر دارا بودن مزایای علمی، در تحوّلات سیاسی و اجتماعی عراق و ایران دارای نقشهای ارزنده ای بوده و در عین حال برای والد معظّم خویش نیز معین فکری مورد قبولی بشمار می رفتند و قسمت مهمی از روابط والد معظّم خویش با مراجع عظام تقلید وقت به خصوص رهبر کبیرانقلاب اسلامی امام خمینی(قده) را به عهده داشتند.² و از آن جمله می توان به مقابله ایشان با نقشه منزوی ساختن مرحوم آیت الله العظمی حکیم توسط رژیم بعث عراق به منظور تضعیف کیان شیعه و صیانت علماء اعلام، اشاره کرد که با جدّیت تمام، مراجع وقت را پس از دیدار و ملاقات معظّم له و والد معظمشان ازآن فقید سعید ـ با وجود جوّ خفقان و رعب و وحشت ـ تشجیع به دیدار با آن مرجع عالیقدر در حمایت از مرجعیت شیعه نموده، و نقشه های شوم رژیم تازه به قدرت رسیده منحوس بعث مبنی بر منزوی ساختن مرجعیت شیعه را نقش بر آب ساختند.

و نیز در اقدامی شجاعانه رژیم بعث عراق را به رعایت حال طلاب و فضلای ایرانی مقیم عراق که توسط آن رژیم به طرز بسیار دلخراشی به منظور تسفیر و باز گرداندن به ایران دستگیر و روانه زندانها شده بودند، وادار نمودند، و رژیم بعث آن زمان را به بدتر از سگهای هارون الرشید در عدم رعایت حال پناه آورندگان به مضجع شریف علوی در مقدمه کتاب معروف((صلاة جمعه)) خود تشیبه نمودند. و امثال این موارد که در نهایت منجر به دستگیری و زندانی شدن ایشان در زندانهای مخوف رژیم بعث و روانه شدن ایشان به ایران گردید.

همچنین علیرغم تأکید علماء و مراجع وقت نجف اشرف(قدس الله اسرارهم الزکیة) بر اقامت معظّم له در عراق (با خروج اعتراض آمیز والد معظّمشان به سوء رفتارهای رژیم بعث عراق با علماء و طلاب نجف) به منظور جانشینی ایشان، با اشاره و تأکید رهبر کبیر انقلاب اسلامی امام خمینی(قدّس سّره) مبنی بر لزوم همراهی والد معظمّشان در لحظات پرشور مبارزه با رژیم منحوس پهلوی،³ آن مضجع شریف را ترک نموده و در کنار والد معظّم به عنوان معین و امین فکری به مبارزات بی امان در برابر رژیم تا بن دندان مسلح پهلوی ایستادند. و در این راستا حسینیه و بیت والد معظّم خویش را به عنوان اصلی ترین پایگاه انقلاب در شهر مقدس مشهد و استان خراسان درآورده، و به یمن گردآمدن علماء و فضلاءآن روز از جمله رهبر معظّم انقلاب حضرت آیت الله خامنه ای(مّد ظّله العالی)، مرحوم آیت الله میرزا جواد آقای تهرانی، مرحوم آیت الله مروارید و خطیب شهید حجۀ الاسلام و المسلمین هاشمی نژاد ـ قدّس الله اسرارهم الزکیه ـ ( که همگی عنایت ویژه ای به شخص معظّم له داشتند) به گرد مشعل فروزان والد معظّمشان ، هسته مرکزی انقلاب را در آن مکان تشکیل داده و به همراه سایرین، رهبری مبارزه با آن رژیم را عهده دار بوده،

در مقاطعی از تصمیم گیریها با شجاعت کامل نقش اساسی داشتند که از آن جمله می توان به تحصّن اعتراض آمیز مراجع و علماء در مدرسه علمیّه نوّاب و بیمارستان امام رضا(علیه لسلام) جهت محکوم کردن اعمال دژخیمان رژیم منحوس پهلوی و نیز تجمّع اعتراض آمیز جهت آزادی رهبران مبارزه ازجمله شهید هاشمی نژاد که توسط سران رژیم دستگیر و از سرنوشت ایشان اطلاعی در دست نبود تا آزادی بی قید و شرط ایشان، اشاره نمود . و در آغاز ورود رهبر کبیر انقلاب اسلامی امام خمینی(قده) و اقامت ایشان در شهر مقدس قم نیز به منظور حمایت ایشان و ریشه های انقلاب، با ابتکاری شایسته جمع کثیری از علماء را به منظور دیدار با ایشان از مشهد مقدس به سمت قم حرکت داده و در این میان والد معظمشان نیز به ملاقات با ایشان پرداختند که این عمل توأم با حرکتهای مشابه در سایر بلاد و نقاط کشور، تأثیر بسزایی در تقویت پیکره انقلاب و نیرو های آن داشت.

معظّم له پس از پیروزی عظیم انقلاب اسلامی ایران به رهبری رهبر فرزانه و کبیر انقلاب و با اتحاد مراجع عظام وقت و از جمله والد معظّمشان حضرت آیت الله العظمی حاج سید عبدالله شیرازی(قده)⁴ (که علاوه بر تقوی و قدسیت و مراتب علمی ویژه، مورد اذعان علمای هم عصرشان بودند) ، از دیر باز و در جریان مبارزه با کشف حجاب رضا شاه ملعون و اجتماع اعتراض آمیز در مسجد گوهرشاد به همراه سایر مراجع و علماء وقت، عَلَم مبارزه علنی با خاندان پهلوی ـ که کمر به نابودی مقدّسات اسلام و مکتب اهل بیت(علیهم السلام) بسته بود ـ را برافراشته و مبارزه بی امانی را بر علیه طاغوتیان در ایران و عراق آغاز نموده و در این راه مشقتها و مصیبتها و تبعیدهای فراوانی را متحمّل گردیدند که تلاشهای بی وقفه این مرجع عالیقدر جهان تشیّع در دفاع از مکتب تشیّع علوی زبانزد خاص و عام است)

و آحاد ملّت شریف ایران، در جریان مسائل انقلاب نیز از هیچگونه کوششی دریغ نورزیده و عبارت معروف:"این انقلاب نعمت بزرگی است که از جانب خداوند متعال و اهل بیت«علیهم السلام» به ملت شریف ایران ارزانی شده و شکر آن بر همگان واجب است و ظهور شکرانه آن در حفظ اتحاد آحاد ملّت شریف ایران است" را همواره گوشزد می نمایند .

و در عین حالی که حفظ نظام جمهوری اسلامی را واجب و هرگونه تلاش در پیشبرد آن را بر همگان لازم می دانند لیکن تذکر به مسئولین را در هر مقطع و زمانی ضروری دانسته و در این خصوص پیگیری و جدّیت لازم به بیان:«و جادلهم بالتی هی أحسن» را در موارد لزوم ـ خصوصاً کاستی های موجود چه از جهت دینی و فرهنگی و مکتب اهل بیت(علیهم السلام)، و چه امور جاری جامعه و به ویژه جوانان و امور معیشت عامه مردم مبذول داشته و میدارند و در این خصوص از دیرباز ملجأ و پناه اقشار مختلف جامعه بشمار می آیند.

2- برگرفته شده از کتاب چهره پرفروغ / صفحه 299.

3- در این خصوص اشاره به این نکته از حیث اهمیت موضوع و عنایت ویژه رهبر کبیر انقلاب(قده) به معظّم له لازم است که علیرغم تقیّد ایشان به رعایت نظم در امور خود به خصوص جهت تشرف به صحن مطهر علوی و اقامه نماز جماعت در آن مضجع شریف به صورتی که بسیاری از مردم نجف، زمان و وقت خود را با تشرف ایشان به حرم مطهر تنظیم می کردند، که در روز حرکت معظّم له از عراق به ایران در سال 1353 هجری شمسی ، با تأخیر تشرّف و اقامه نماز جماعت خود ، به راهنمایی ایشان و بیان نکات لازم جهت انجام شئون مرتبط با مبارزه با رژیم پهلوی و اهداف انقلاب اسلامی پرداختند.

4- آن فقید سعید از شاگردان مبرّز فقیه فرزانه و عالم گرانقدر مرحوم آقا ضیاءالدین عراقی که علمیت ایشان شهرة تاریخ عصرشان بوده است و مراتب علمی والایی را از آن استاد عالی مقام کسب و موردتوجه ویژه استاد خود بودند و مرحوم آیت الله العظمی حاج سید ابو الحسن اصفهانی(قده) نیز احتیاطات خود را در زمان حیاتشان به ایشان ارجاع می دادند.